Το δίκιο του εργάτη

Την περασμένη Πέμπτη η θέληση του εργοδότη έγινε απόφαση του δικαστηρίου. Οι ποινές 12μηνης φυλάκισης, με αναστολή, στον αντιπρόεδρο και σε μέλος του ΔΣ του Συνδικάτου Μετάλλου, για την κατηγορία της ‘παράνομης βίας’, παρά το γεγονός ότι ο εισαγγελέας πρότεινε την αθώωσή τους, στην ουσία αποκρυσταλλώνουν την επιδίωξη άρσης τού δικαιώματος του συνδικαλίζεσθαι των εργαζομένων και αποτελούν άλλο ένα δείγμα της λειτουργίας του αστικού δικαίου και του νόμου. Έρχονται να επιβεβαιώσουν ότι σε συνθήκες δικτατορίας της αστικής τάξης η θέληση του καπιταλιστή, αντικειμενικά καθορισμένη από τη θέση του στις καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής, είναι κυρίαρχη. Σε αυτή τη θέληση και αυτό το δίκαιο η εργατική τάξη και η πρωτοπορία της έχει να αντιτάξει το δίκιο του εργάτη, που σε αντίθεση με το δίκιο του καπιταλιστή εκφράζει το καθολικό δίκιο, το δίκιο της αταξικής κοινωνίας του μέλλοντος.

Από την εποχή των αστικών επαναστάσεων, η αστική πολιτική θεωρία και νομική ιδεολογία παρουσιάζει το συμφέρον της αστικής τάξης ως καθολικό και την κυριαρχία της ως λαϊκή. Η λειτουργία της έννοιας της λαϊκής κυριαρχίας, σε συνθήκες δικτατορίας της αστικής τάξης, σε συνθήκες δηλαδή όπου τα μέσα παραγωγής είναι ιδιοκτησία των καπιταλιστών, έγκειται στην απόκρυψη της κυριαρχίας της αστικής τάξης, της κυριαρχίας των μονοπωλίων. Η ελευθερία, η ισότητα, οι οικουμενικές αρχές που ευαγγελίζονταν οι αστικές επαναστάσεις και που αποτελούν τις θεμέλιες λίθους της αστικής έννοιας της δικαιοσύνης είναι η απατηλή μορφή πίσω από το αληθινό περιεχόμενο της εκμετάλλευσης, των ανισοτήτων λόγω των ανισομετριών της καπιταλιστικής ανάπτυξης, της ανεργίας, των κρίσεων, των ιμπεριαλιστικών πολέμων.

Στον καπιταλισμό η ελευθερία και η ισότητα είναι κάλπικες. Η ύπαρξη τους σε διαστρεβλωμένη μορφή δικαιολογείται μόνο από τη λειτουργία τους στη νομιμοποίηση και αναπαραγωγή των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής. Πιο συγκεκριμένα, για να λειτουργήσει η σχέση του Κεφαλαίου, πρέπει να πληρούνται κάποιες προϋποθέσεις. Κατ’ αρχάς, απολυτότητα της σχέσης ιδιοκτησίας και απόλυτη ελευθερία διάθεσης του πράγματος που βρίσκεται στην ιδιοκτησία ενός υποκειμένου. Στη συνέχεια, στη βάση της ελευθερίας των υποκειμένων και της φαινομενικής τους ισότητας, δύο υποκείμενα, ο εργαζόμενος και ο εργοδότης, συνάπτουν σύμβαση. Ο ένας (καπιταλιστής) έχει στην ιδιοκτησία του τα μέσα παραγωγής, τις αντικειμενικές προϋποθέσεις της εργασίας. Ο άλλος έχει στην κατοχή του μόνο την εργατική του δύναμη. Η συσκοτιστική λειτουργία της φαινομενικής ελευθερίας και ισότητας συνίσταται στην απόκρυψη της ανισότητας των δύο μερών, στην απόκρυψη της υπερεργασίας και της υπεραξίας που καρπώνεται ο καπιταλιστής.

Το ουσιαστικό περιεχόμενο των οικουμενικών αρχών της ελευθερίας και της ισότητας δεν πρόκειται ποτέ να πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής. Για να βεβαιωθεί κανείς επ’ αυτού δεν έχει παρά να κοιτάξει στις πηγές του αστικού δικαίου, τους νόμους και τις δικαστικές αποφάσεις, και στα θεσμικά όργανα από τα οποία εκπορεύονται. Με νόμους καταστρατηγούνται τα εργασιακά δικαιώματα και αφαιρούνται οι κατακτήσεις της εργατικής τάξης. Με νόμους εκποιείται η δημόσια περιουσία και τα δημόσια αγαθά. Με νόμους απαξιώνεται η Υγεία και η κοινωνική ασφάλιση. Με νόμους θα εφαρμοστούν και τα νέα σκληρά αντιλαϊκά μέτρα και οι νέες φοροελαφρύνσεις για τα μονοπώλια, μετά τη διαπίστωση στην ‘Ευρωπαϊκή Διάσκεψη για την απασχόληση’ ότι, παρόλα τα ισχύοντα μέτρα πλήρους απαξίωσης της αξίας της εργατικής δύναμης, η συνολική ανεργία παραμένει γύρω στο 12% στη ζώνη του ευρώ ενώ τουλάχιστον ένας στους πέντε νέους Ευρωπαίους δεν μπορεί να βρει μια δουλειά, και αυτό το γεγονός βάζει σε κίνδυνο τη θέση της ΕΕ στην παγκόσμια οικονομία του αύριο.

Και με αποφάσεις δικαστηρίων, όπως η απόφαση 668/2012 του Συμβουλίου της Επικρατείας, οι νόμοι αυτοί επικυρώνονται ως απαραίτητοι για την αντιμετώπιση της κατάστασης ανάγκης στην οποία βρίσκεται η χώρα. Στα δικαστήρια αθωώνεται η εγκληματική μορφή της εκμετάλλευσης, όπως στην περίπτωση των δολοφόνων εργοδοτών της Μανωλάδας. Και, όπως είδαμε, στα δικαστήρια φανερώνεται ξεκάθαρα πως νόμος είναι η θέληση του καπιταλιστή, όπως στην απόφαση της Πέμπτης, όταν η πρόεδρος του Δικαστηρίου απέρριψε το αίτημα αναβολής που κατέθεσε η υπεράσπιση, τη στιγμή ο ένας από τους δύο κατηγορούμενους απουσιάζει στο εξωτερικό, δεν δέχθηκε να καταθέσουν οι 4 μάρτυρες υπεράσπισης, περιορίζοντας αυθαίρετα τον αριθμό τους στους 2, ενώ αποφάσισε πως το αδίκημα διαπράχθηκε ‘κατά συρροή’, παρά το γεγονός ότι μόνο ένας από τους μάρτυρες κατέθεσε πως δέχθηκε επίθεση.

Συμπυκνώνεται στα παραπάνω η λειτουργία του νόμου και η έννοια της δικαιοσύνης στο έδαφος της δικτατορίας της αστική τάξης. Όπου κυρίαρχος δεν είναι αυτός που αποφασίζει στην εξαιρετική κατάσταση -όπως υποστήριζε ο φασίστας Σμιτ- αλλά κυρίαρχος σε συνθήκες δικτατορίας της αστικής τάξης, σε συνθήκες καπιταλιστικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής, είναι η αστική άρχουσα τάξη η οποία αποφασίζει στη βάση των ταξικών της συμφερόντων, όπως αυτά καθορίζονται από την αντικειμενική της θέση στις καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής.

Σε αυτό το νόμο και αυτό το δίκαιο της αστικής τάξης οι κομμουνιστές αντιπαραθέτουν το αληθινά καθολικό δίκιο του εργάτη, το καθολικό αίτημα απελευθέρωσης για μια κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση, όπου η εργασία είναι μια συνειδητή ανάγκη και θέληση και όπου ο εξαναγκασμός του κράτους και του νόμου δεν χρειάζονται. Η καθολικότητα της βασικής αρχής της κομμουνιστικής κοινωνίας ‘από τον καθένα σύμφωνα με τις δυνατότητές του στον καθένα σύμφωνα με τις ανάγκες του’ φανερώνει πως μόνο στον κομμουνισμό το συμφέρον του συγκεκριμένου ταυτίζεται με το συμφέρον του καθολικού και η κοινότητα μπορεί να αποτελέσει ουσιαστική βάση και τέλος του καθενός. Η εργατική τάξη, οι μη έχοντες ιδιοκτησία, καταργούν τον δυνάστη της ατομικής ιδιοκτησίας, κάνοντας πραγματικότητα ένα αίτημα που δεν μπορούσαν να συλλάβουν οι καταπιεσμένες τάξεις των προηγούμενων κοινωνικών σχηματισμών.

Γιατί ο ταξικός πόλεμος διεξάγεται εδώ και αιώνες. Όπως γράφτηκε στο Κομμουνιστικό Μανιφέστο, όλη η καταγεγραμμένη ιστορία της υπάρχουσας κοινωνίας είναι η ιστορία της ταξικής πάλης’. Και στην ταξική πάλη, στον πόλεμο, αυτό δεν υπάρχει εκεχειρία. Φαινομενικές εκεχειρίες, περίοδοι όπου η αστική ιδεολογία προωθεί την ταξική συνεργασία, είναι κινήσεις τακτικής προς όφελος της άρχουσας τάξης.

Εδώ και 150 χρόνια πρωτοπόρα τάξη σε αυτό τον πόλεμο για την απελευθέρωση των καταπιεσμένων είναι η εργατική τάξη. Και μπορεί το εργατικό κίνημα να βρίσκεται εδώ και δύο δεκαετίες σε υποχώρηση αλλά η ώρα για ανασύνταξη έχει σημάνει.

Ήδη οι αποφάσεις συμμετοχής στο Πανελλαδικό συλλαλητήριο της 1ης Νοέμβρη ξεπέρασαν τις 520. Το κάλεσμα για την 1^η Νοέμβρη πρέπει να διαδοθεί, να ακουστεί σε όλους τους χώρους δουλειάς. Στην αντιλαϊκή επίθεση, της αστικής τάξης, της ΕΕ, των μονοπωλίων, να αντιτάξουμε το καθολικό δίκιο του εργάτη. Το δίκιο του εργάτη που αναγγέλλει το μέλλον, και κρατά ζωντανό το παρελθόν. Γιατί το λάβαρο της κοινωνίας του μέλλοντος το κρατάνε μαζί μας όλοι όσοι έπεσαν στον αγώνα, όλα τα θύματα της εργατικής τάξης, από τα ανώνυμα παιδιά από τις κακουχίες που περιγράφει ο Μαρξ στο Κεφάλαιο, τα θύματα του 1886 στο Σικάγο, των Δεκεμβριανών, των βασανισμών και της εξορίας, μέχρι τα πρόσφατα θύματα των φασιστών στην Ουκρανία.