Για τη σχεδιαζόμενη αναθεώρηση του αστικού συντάγματος

Σχολιασμός της αντιδραστικής φύσης του αστικού Συντάγματος

Οι προτάσεις της ΝΔ για την αναθεώρηση του Συντάγματος που παρουσίασε την Τετάρτη ο Αντώνης Σαμαράς, αποτελούν επιλογές της αστικής τάξης οι οποίες εκφράζονται δια μέσου του κύριου εκφραστή της πολιτικής της εξουσίας, του πρωθυπουργού, θέση από την οποία αύριο μπορεί να εκφράσει τις ίδιες προτάσεις ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ. Κάθε μία από τις προτάσεις αυτές κάνει ξεκάθαρο, σε όποιον αναλύσει ταξικά το νομικο-πολιτικό εποικοδόμημα, ότι η αστική τάξη θέλει να θωρακίσει την πολιτική εξουσία της, χρησιμοποιώντας το νομικο-πολιτικό σύστημα.

Βλέποντας πως δυσκολεύεται να διαχειριστεί την καπιταλιστική κρίση με το υπάρχον νομικο-πολιτικό σύστημα, όπως εκφράζεται στον ‘Υπέρτατο Νόμο’ του αστικού κράτους, η αστική τάξη προσπαθεί να το αναμορφώσει για να συγκεντρώσει την εξουσία και να μπορεί να αντιμετωπίσει πιο αποτελεσματικά τον εσωτερικό της εχθρό το εργατικό κίνημα. Εξάλλου, το πρόβλημα της αποτελεσματικής αντιμετώπισης του εσωτερικού εχθρού, δηλαδή των κομμουνιστών, ήταν για τον, θεωρητικό της κατάστασης ανάγκης και μέλος των Ναζί, Καρλ Σμιτ ο λόγος που η εκτελεστική εξουσία έπρεπε να ενισχυθεί (για παράδειγμα μέσω της εκτεταμένης χρήσης διαταγμάτων έκτακτης ανάγκης από τον Πρόεδρο του Ράιχ) σε βάρος του αναποτελεσματικού κοινοβουλίου.

Αυτή η τάση ενίσχυσης της εκτελεστικής εξουσίας διαφαίνεται και στις προκείμενες προτάσεις αναθεώρησης, όπως παρουσιάστηκαν από τον εκφραστή της διαχείρισης της εξουσίας της αστικής τάξης. Να ξεκαθαρίσουμε και πάλι πως μιλάμε για μια αστική κυβέρνηση που εκφράζει αστικά συμφέροντα, τα συμφέροντα των μονοπωλίων που μόνο εχθρό έχουν το εργατικό κίνημα και μόνιμο φόβο έχουν την ανάπτυξή του, την αντεπίθεσή του. Μιλάμε για δικτατορία της αστικής τάξης, εννοώντας πως όποιο κόμμα (ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΧΑ) κι αν είναι στην κυβέρνηση τέτοια μέτρα (εν προκειμένω μέτρα αναθεώρησης του Συντάγματος) θα παίρνει, προκειμένου να εδραιώσει την κυριαρχία της αστικής τάξης, την αναπαραγωγή των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής/εκμετάλλευσης.

Άλλωστε, όπως διαβάζουμε στην ανακοίνωση που εξέδωσε το Γραφείο Τύπου της ΚΕ του ΚΚΕ, στην ίδια κατεύθυνση με τις προτάσεις της ΝΔ κινούνται και οι προτάσεις για την αναθεώρηση του συντάγματος που παρουσίασε πριν έναν χρόνο ο ΣΥΡΙΖΑ, με την άμεση εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας και την ενίσχυση των αρμοδιοτήτων της εκτελεστικής εξουσίας, συγκαλυμμένων με μέτρα της λεγόμενης άμεσης δημοκρατίας, τα οποία συμπεριλαμβάνονται για να γίνουν πιο ευκολοχώνευτες οι νέες αντιδραστικές αλλαγές. Ας δούμε ποιες είναι αυτές οι προτάσεις, όπως παρουσιάστηκαν στον αστικό τύπο:

-ενίσχυση του ρυθμιστικού ρόλου του Προέδρου της Δημοκρατίας και άμεση εκλογή του από τους πολίτες

-ισχυρές εγγυήσεις για εξάντληση της τετραετίας της κυβέρνησης με σταθερό εκλογικό σύστημα που να αλλάζει με πλειοψηφία των τριών πέμπτων της Βουλής

-ευέλικτη κυβέρνηση με θεσμοθέτηση τριών μόνιμων υφυπουργών: Εξωτερικών, Άμυνας και Προϋπολογισμού με πενταετή θητεία

-κατάργηση των πολλών γενικών γραμματέων, ένας μόνο ανά υπουργείο

-εγγύηση της ισονομίας και τέλος στα προνόμια του πολιτικού κόσμου. Αλλαγή της διάταξης για την ποινική ευθύνη των υπουργών. Αναθεώρηση της διάταξης για την ασυλία των βουλευτών

-ουσιαστικό εκδημοκρατισμό του πολιτικού συστήματος με εγγυήσεις διαφάνειας στα οικονομικά των κομμάτων

-εκσυγχρονισμό των διατάξεων για τα ΜΜΕ

-ουσιαστική διάκριση των εξουσιών. Καθιέρωση ασυμβίβαστου του αξιώματος του υπουργού και του βουλευτή. Η βουλή θα πάψει να είναι προθάλαμος για τη κυβέρνηση

-αναθεώρηση του άρθρου 90 ώστε να ενισχυθεί η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης

-ίδρυση Συνταγματικού Δικαστηρίου

-ενίσχυση της αρχής της λογοδοσίας. Προτείνουμε θέσπιση χρονικών ορίων για την θητεία του πρωθυπουργού, των περιφερειαρχών των δημάρχων και των συνδικαλιστών

-μείωση του αριθμού των βουλευτών και ενίσχυση του ρόλου τους σε νομοθετικό και ελεγκτικό επίπεδο

-κατοχύρωση στρατηγικού σχεδιασμού στην χάραξη της κυβερνητικής πολιτικής

-ίδρυση ειδικού τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας για τις μεγάλες συμβάσεις

-αναθεώρηση του άρθρου 24 και του 117 για πληρέστερη προστασία του περιβάλλοντος. Να οριοθετήσουμε τους βοσκότοπους. Την ίδια ευθύνη έχουμε και απέναντι στους υδάτινους πόρους

-αναθεώρηση του άρθρου 16 για ίδρυση μη κρατικών και μη κερδοσκοπικών ΑΕΙ ώστε η γνώση και η έρευνα να μην μείνουν αντιπαραγωγικό μονοπώλιο στα χέρια των λίγων

-η Νέα Ελλάδα απαιτεί περισσότερη Δημοκρατία. Αναθεώρηση των διατάξεων για τα δημοψηφίσματα ώστε να προβλέπεται δυνατότητα και με λαϊκή πρωτοβουλία

-αλλαγή των διατάξεων για την λειτουργία των Ανεξάρτητων Διοικητικών Αρχών

-προτεραιότητα στην ασφάλεια του πολίτη γιατί η ασφάλεια είναι δημοκρατικό δικαίωμα των πολιτών. Κατοχύρωση του δικαιώματος της ελεύθερης διακίνησης όλων και ανεμπόδιστης πρόσβασης (περιορισμός στις διαδηλώσεις).

-προστασία της εθνικής ταυτότητας και της γλώσσας.

Κάθε μία από τις προτάσεις αυτές έχει στόχο να κάνει το σάπιο αστικό κράτος ακόμη πιο εχθρικό ενάντια στο λαό και τα συμφέροντά του και να καταφέρει χτυπήματα στο ΚΚΕ και στο συνδικαλιστικό κίνημα δηλαδή στους δύο πόλους, τον πολιτικό και τον κοινωνικο-οικονομικό, του εργατικού κινήματος.

Το ΚΚΕ αναφέρεται στην ανακοίνωσή του στις προτάσεις περί άμεσης εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας και ενίσχυσης του ρυθμιστικού του ρόλου, που σε συνδυασμό με την πρόταση για μικρότερα υπουργικά συμβούλια, και μονιμότητα τριών υφυπουργών, φανερώνει την θέληση για συγκέντρωση της εξουσίας, που επιτυγχάνεται μέσω της ενίσχυσης της εκτελεστικής εξουσίας.

Ήδη αναφερθήκαμε στο ρόλο που έπαιξαν οι αντίστοιχες διατάξεις που ενίσχυαν την εκτελεστική εξουσία στο Σύνταγμα της Βαϊμάρης και έχουμε παρουσιάσει σε προηγούμενη ανάρτηση τον τρόπο με τον οποίο η αστική εξουσία των ιμπεριαλιστών χρησιμοποίησε αυτές τις διατάξεις για να χτυπήσει τους κομμουνιστές (προβοκάτσια της φωτιάς στο Ράιχσταγκ) και να φέρει στην εξουσία το ναζισμό.

Τον στόχο της συγκέντρωσης εξουσίας φαίνεται να εξυπηρετεί και η προτεινόμενη δημιουργία Συνταγματικού Δικαστηρίου. Χωρίς να γνωρίζουμε πως ακριβώς θα προταθεί η ρύθμιση, έχουμε να επισημάνουμε πως σήμερα ο έλεγχος συνταγματικότητας των νόμων είναι διάχυτος, δηλαδή μπορεί να ασκηθεί από κάθε δικαστήριο, ακόμα και από τα πρωτοβάθμια. Η δημιουργία Συνταγματικού Δικαστηρίου εκ των πραγμάτων θα δημιουργήσει ένα κεντρικό θεσμικό όργανο διαχείρισης υποθέσεων ‘ευαίσθητων’ για την αστική τάξη, πολύ πιο εύκολο στη διαχείρισή του από την αστική εξουσία.

Αντιδραστική είναι ακόμα η προτεινόμενη ρύθμιση για το ασυμβίβαστο βουλευτή και Υπουργού. Παραπέμπει στο Αμερικάνικο μοντέλο και σε συνδυασμό με την πρόταση θεσμοθέτησης τριών μόνιμων υφυπουργών (Εξωτερικών, Άμυνας και Προϋπολογισμού) με πενταετή θητεία προκαλεί το ερώτημα: πώς θα στελεχώνεται η κυβέρνηση; Οι τρεις μόνιμοι υπουργοί με πενταετή θητεία λογικά θα δρουν ανεξάρτητα από την λειτουργία της Βουλής; Δε θα χρειάζονται την εμπιστοσύνη της Βουλής για να βρίσκονται στη θέση τους; Οι παραπάνω προτάσεις αποτελούν απόδειξη της προσπάθειας δημιουργίας θεσμών και στελέχωσής τους με πρόσωπα, τα οποία με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα και ικανότητα θα υλοποιούν την αντιλαϊκή πολιτική.

Εξαγγέλλεται ακόμη στις προτάσεις η δημιουργία ισχυρών εγγυήσεων για εξάντληση της τετραετίας της κυβέρνησης με σταθερό εκλογικό σύστημα, εκφράζοντας έτσι τον διακαή πόθο της αστικής τάξης για σταθερές αστικές κυβερνήσεις, για επιστροφή σε ένα σταθερό καθεστώς αστικής διαχείρισης, όπως ο προ κρίσης δικομματισμός. Ας μην ξεχνάμε πως εξ αιτίας των αντι-λαϊκών μέτρων που έχει αναγκαστεί να πάρει, η παρούσα αστική κυβέρνηση έχει μείνει με 152 βουλευτές. Την αντιμετώπιση τέτοιων διαχειριστικών προβλημάτων θέλουν να διευκολύνουν οι προτεινόμενες ρυθμίσεις για ευέλικτη κυβέρνηση και για μόνιμους υπουργούς, για μικρότερη βουλή και σταθερό εκλογικό σύστημα (το οποίο και βέβαια δε θα είναι αναλογικό). Οι παραπάνω ρυθμίσεις, όπως επισημαίνει και το ΚΚΕ, εντάσσονται στο πλαίσιο της διαδικασίας αναμόρφωσης του αστικού πολιτικού συστήματος για να είναι δυνατή η καλύτερη προσαρμογή του στις ανάγκες του κεφαλαίου.

Δε θα μπορούσε να μείνει ανέπαφο το άρθρο 16, που το φοιτητικό κίνημα κράτησε ζωντανό με σκληρούς αγώνες και θυσίες πριν μία δεκαετία. Στην προσπάθεια να ενισχυθεί η δράση και η κερδοφορία του κεφαλαίου στους τομείς της Παιδείας, της Υγείας και αλλού, το άρθρο 16 θα αναθεωρηθεί για να επιτρέψει την προσφορά ανώτατης εκπαίδευσης από ιδιωτικά ιδρύματα. Επιφυλασσόμαστε να αναφερθούμε σε επόμενη ανάρτηση στον κεντρικό ρόλο που παίζει το εκπαιδευτικό σύστημα στην αναπαραγωγή των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής. Περιοριζόμαστε στο σχόλιο ότι αυτή η ρύθμιση θα έχει σαν αποτέλεσμα να ‘γίνουμε Αγγλία’ όπου ‘φοιτά μόνο όποιος έχει λεφτά’. Τα ιδιωτικά πανεπιστήμια που παρουσιάστηκαν από τον διαχειριστή της αστικής εξουσίας ως η λύση ‘ώστε η γνώση και η έρευνα να μην μείνουν αντιπαραγωγικό μονοπώλιο στα χέρια των λίγων’, θα έχουν ως αποτέλεσμα ακριβώς αυτό, δηλαδή η γνώση και η έρευνα να μείνουν αντιπαραγωγικό μονοπώλιο στα χέρια των λίγων. Το μόνο στο οποίο τα ιδιωτικά πανεπιστήμια θα συμβάλουν θα είναι στην αναπαραγωγή και στην όξυνση των κοινωνικών ανισοτήτων.

Τέλος, όπως αναφέρεται και στην ανακοίνωση του ΚΚΕ, η ανοικτή παρέμβαση στη λειτουργία των κομμάτων, ο περιορισμός των συνδικαλιστικών δικαιωμάτων και ελευθεριών και η ενίσχυση της καταστολής για την αντιμετώπιση του εργατικού-λαϊκού κινήματος υπηρετούν και υπηρετούνται από τη θωράκιση του αστικού πολιτικού συστήματος. Βλέπουμε πως θα μπει χρονικό όριο στη θητεία των συνδικαλιστών, ενώ επικαλούμενη ασφάλεια του πολίτη, η οποία είναι δημοκρατικό δικαίωμα των πολιτών (αλλά απ’ ότι φαίνεται όχι και των εργατών), η αστική πολιτική διαχείριση προτείνει την κατοχύρωση του δικαιώματος της ελεύθερης διακίνησης όλων και ανεμπόδιστης πρόσβασης στην εργασία τους. Στην πραγματικότητα αυτό που προτείνεται είναι ο περιορισμός των διαδηλώσεων, με συνταγματικό νόμο. Πλέον, διαδηλώσεις, όπως και απεργίες, θα γίνονται, αν γίνονται μόνο μετά από άδεια σε μια γωνιά της πόλης (ρύθμιση που είναι ήδη σε ισχύ στην Αγγλία) για να μην παρεμποδίζεται η καπιταλιστική παραγωγή και η εξαγωγή της υπεραξίας. Μετά από τα μνημόνια που εξάλειψαν κάθε ίχνος εργατικού δικαίου (συλλογικές συμβάσεις, προσφυγή στη μεσολάβηση και τη διαιτησία, μετενέργεια, κλπ) οι προτάσεις αναθεώρησης κάνουν ξεκάθαρο ποιος είναι ο εχθρός για τους αστούς, ποιον πραγματικά θέλουν να χτυπήσουν: μετά τις κατακτήσεις του θέλουν να χτυπήσουν το ίδιο το εργατικό κίνημα..

Αυτό δείχνει ότι φοβούνται το εργατικό κίνημα και πιο πολύ φοβούνται το κόμμα που το καθοδηγεί, το κόμμα της εργατικής τάξης. Εκεί αποσκοπεί η πρόταση περί εκδημοκρατισμού των κομμάτων και εγγυήσεων οικονομικής διαφάνειας, άλλο ένα αντιδραστικό μέτρο που στρέφεται ενάντια στο ΚΚΕ, ακολουθώντας κατά γράμμα αυτή τη φορά τη γραμμή της ΕΕ όπως διατυπώθηκε και ψηφίστηκε πριν δυο βδομάδες στον νέο Κανονισμό για τη χρηματοδότηση των Ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων.

Κλείνοντας, αξίζει τον κόπο να αναφερθούμε στο βαυκαλισμό άμεσης δημοκρατίας που παρέχεται με την πρόταση περί δημοψηφισμάτων με λαϊκή πρωτοβουλία. Θα αναφέρουμε μόνο πως ο Καρλ Σμιτ στήριξε τη θεωρία του περί της ύπαρξης ενός έκτακτου νομοθέτη (δηλαδή της εκτελεστικής εξουσίας, του άμεσα εκλεγμένου Προέδρου του Ράιχ) που βρίσκει νομιμοποίηση πιο άμεση από αυτή που έχει το Κοινοβούλιο, στην ύπαρξη των διατάξεων του Συντάγματος της Βαϊμάρης περί άμεσης εκλογής του Προέδρου από το λαό και περί λαϊκού δημοψηφίσματος (βλ. Legality and Legitimacy, κεφάλαιο ΙΙ. 4. The Extraordinary Lawgiver Ratione Supremitatis: Plebiscitary Legitimacy instead of Legislative State Legality, και κεφάλαιο ΙΙ. 5. The Extraordinary Lawgiver Ratione Necessitatis: The Administrative State Measure Displaces the Parliamentary Legislative State Statute).

Η ‘πολιτική ενότητα‘ που εκφράζει ο λαός (με την ακίνδυνη, αταξική έννοια του λαού, στην οποία έχουμε αναφερθεί αλλού) παρέχει την απαραίτητη νομιμοποίηση στην εκτελεστική εξουσία να αντιδράσει αποτελεσματικά για να αντιμετωπίσει τους εχθρούς του ‘λαού‘, δηλαδή στην πραγματικότητα τους εχθρούς της αστικής τάξης, το εργατικό κίνημα και την πρωτοπορία του, τους κομμουνιστές. Καμία λαϊκή κυριαρχία δεν μπορεί να εκφραστεί με δημοψηφίσματα και άμεσες εκλογές Προέδρων. Πραγματικά κυρίαρχος μπορεί να γίνει ο λαός που θα έχει στην ιδιοκτησία του και θα αξιοποιεί τον πλούτο που παράγει, με τα δικά του όργανα λαϊκής διακυβέρνησης-εξουσίας, στα πλαίσια μιας νέας κοινωνικής οργάνωσης, που θα κινείται με κριτήριο την ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών. Η ενίσχυση του ΚΚΕ και της Λαϊκής Συμμαχίας θα συμβάλει να ανοίξει ο δρόμος στην κατεύθυνση αυτή.